#۳۹ روند تاریخی بحران در اقتصاد آمریکا و جهان

#۳۹ روند تاریخی بحران در اقتصاد آمریکا و جهان:
پس از جنگ جهانی دوم با ورود امریکا به جنگ و محرز شدن پیروزی متفقین کنفرانس برتوون وودز رهبری سرمایه داری را عملا از انگلیس به امریکا متقل کرد. اتقال رهبری سیاسی نیز چند سال بعد با سفر چرچیل به امریکا در 1964 و نطق معروف پرده اهنین در شهر فولتن ایالت میسوری رخ داد.
در کنفرانس بورتون وودز دلار جای لیره پول جهانی می شود که ارزشش با طل سنجید می شود به طوریکه هر اونس طلا 32 دلار امریکاست و واحد پول های دیگر با دلار سنجیده ممی شود.بانک جهانی ،صندوق بین المللی پول و بانک توسعه و بازسازی بدنبال ان ایجاد شد.این بانکها که با قش غالب امریکا جهت ارائه وام به کشورهای نیازمند بود در جهت سنجش ارزش واحد پولها نسبت به دلار امریکا را بعهده داشت هدف اولیه تاسیس این بانک نیز جلوگیری از قدرت گیر یاحزاب کمونیستی و سوسیالیست در اروپا بویژه فرانسه و ایتالیا بود. کشورهای انگلیس ،فرانسه و المان نه توان رهبری داشتند و نه شوروی با بیست میلیون کشته دارای نیروی جوان و زیر بنای اقتصادی برای بدست گرفتن رهبری بود ،این در شرایطی بو که امریکتا نصف کل تولید جهانی را در اختیار داشت و حتی سطح زندگی مردم این کشور قابل مقایسه با دیگر کشورها نبود.
در طی جنگ جهانی دوم چرچیل که متوجه افول قدرت المان در جبهه شرقی شده بود از روی اینده بینی امریکا را جهت مهار شوروی ترغیب می کرد .در زمان ترومن این مهم میسر می شود و لذا بسراغ ایجاد کمربند بدور شوروی می روند.طرح مارشال در اروپا پیاده می شود و بدنبال ان صنایع عظیم المان به صاحبان قبلی خود چون خانواده های کروپ ،تیسن،فلیک که مسلح کنندگان ویلهلم در جنگ اول و هیتلر بودند باز گردانده می شود. گرچه برای پیشبرد صنایع اسلحه سازی امریکا بخصوص موشکی از دانشمندا المانی استفاده می شود و جاسوسان نازی را برای بنیان گذاری سیا بکار می گمارد. پس از موفقیت حزب محافظه کار دمکرات مسیحی به رهبری ادنائر که از دوستان هیتلر بود دستگاه های ارتباط جمعی به خانواده اکسل اسپرلنگر برگردانده می شود. نتیجه این اقدامات در تفاوت فاحش الما غربی و شرقی دیده می شود.در این زمان ارزش مالی المان شرقی یک چهارم المان غربی بود.
مهاجرت نیروی جوا به المان غربی سبب شد اولبریخت دیوار برلین را برپا کند که باعث شد تفاوتها چنان فاحش شود که تبلیغات علیه سوسیالیسم افزایش یابد.امروزه المان غربی حتی از بعضی صنایع امریکا پیشی گرفته و صادر کننده و صاحب بازار داخلی امریکا محسوب می شود. این کشور با بهره گیری از فرصت بدست امده سطح تورم را پایین نگه داشت ، اعتصاب ها را در حد پایین و وضعیت مناسب رقابتی را بر پا کرد تا جایی که در 1988 بزرگتریین صادر کننده جهان شد.در ان زمان امریکا تا ده درصد تولید ناخالص ملی را صرف مخارج نظامی میکرد ولی المان بیش از 4 در صد صرف نکرده است ولی دو میلیون نیروی اموزش دیده داشت.
کشور دوم ژاپن است .امریکا ترس تسلط ژاپن بر شرق و جنوب شرقی اسیا را دارد زیرا ژاپن به مواد خام بویژه نفت نیازمند است . از انتقادهای وارده به امریکا در حمله ژاپن به بندر پرل هاربر تصمیم کاهش و سپس قطع کامل فروش نفت امریکاست چرا که ژاپن بخش عظیمی از نفت خود را از امریکا تهیه می کرد.این حمله در راستای دست یابی به منابع نفت اندونزی و جزایر اطراف ان چون هندهلند از طریق فلج کردن نیروی دریایی امریکا در شمال اقیانوس ارام بود.نتیجه جنگ با امریکا نابودی 90در صد قدرت تولیدی ژاپن بود.

ژنرال مک ارتور که از دباله رویان سیاست روزولت مبنی بر مبارزه علیه فاشیسم و جنگ افروزی بود لذا حزب کمونیست که در سال 1922 در ژاپن تاسیس شده بود بعنوان نیروی پشت جبهه علیه حکومت ژاپن سعی می شد استفاده شود.با توجه به شعار دمکراسی حزب کمونیست حتی بعد از شکست ژاپن جز احزاب سیاسی ماند.با اوج گیری حرکت ضد کمونیستی از 1947 به بعد ژاپن یک متحد استراتژیک علیه سوسیالیسم بشمار می رفت.ترومن در شورای امنیت بیانیه اماده کردن ژاپن دمکراتیزه مطرح می کند و نتیجه ان تجدید حیات اقتصادی ان کشور می شود.ژاپن نیروی کارگری عظیم ، منضبط ،مدیران کارآزموده و همراه با خاطره عظمت گذشته داشت و امریکا در حال تبدیل کردن ای کشور به یکی از بزرگترین کشورهای اقتصادی جهان بود.جنگ کره و ویتنام به شکوفایی اقتصادی ژاپن بسیار کمک کرد. شزکت تویوتا در 1951بخاطر نیاز امریکا به کامیون و سایل نقلیه از ورشکستگی نجات پیدا می کند و گزینه تامین نیاز ژاپن به مواد خا اینبار از سوی امریکا از ترس عدم مصالحه ژاپن با چین مورد توجه بود. صنعت کشتی سازی نیز به روال قبل از جنگ به شرکتهای میتسوپیشی ، هیتاچی و کاوازاکی تعلق گرفت.بین 1959 تا 1961 هیچ کشوری از نظر رشد به پای ژاپن نمی رسید. سال 1965 شروع جنگ ویتانام بود که صادرات ژاپن بر وارداتش پیشی گرفت.امریکا درهای خود را بروی ژاپن باز گذاشت .واردات ژاپن از امریکا بذر ، ذرت،سویا،زغال ،چوب ،پنله و گندم بود و در مقابل واردات امریکا از ژاپن : اتومبیل ،ضبط صوت،اشین بادی ،وسائل ماشین اداری،کامپیوتر،وسایل یدک ماشین اداری بود.@irdiplomat

رکود جهان سرمایه داری سال 1949 با جنگ کره برطرف شد .جنگ ویتنام در 1962 اوجی تازه به اقتصاد امریکا وارد کرد اما در 1970 و 1974 و 1981 رکود بازگشت.دولت ریگان نیز با بهانه ی مقابله با امپراتوری شیطان دو تریلیون دلار به بودجه نظامی افزوده بود .اما در سالهای دیر رونق اقتصادی بود .از علل این رونق اقتصادی اسلحه سازی بخاطر جنگ کره و ویتنام و گرم نگه داشتن جنگ سرد بود.با تخصصی شدن اسلحه و فناوری ها سبب می شد که بودجه نظامی امریکا همیشه در حد قابل قبول بماند و کاهش نیابد.پولهای کشورهای جهان سوم در بانک های امریکا عامل دیگری در رونق این اقتصاد بود.همه ی این عوامل مانع فروپاشی نظام سرمایه داری در طی این دهه ها شده است.
از عوامل افول تدریجی اقتصاد امریکا پس از 1960 افزایش تصاعدی بودجه نظامی بود.عادت مصرف گرایی جامعه امریکا و پس انداز کم نیز دخیل بود.کندی و جانسون بودجه نظامی را بدون افزایش مالیات بالا ردند و در نتیجه مجبور به وام های عظیم شدند.عامل دیگر خروج دلارها برای جنگ و کاهش ذخایر طلا از 68 درصد سال 1950 به 23 در صد در 1973 و در نتیجه با تهدید دوگل برای تبدیل دلارهای خود به طلا نیکسون مجبور شد در 1971 دلار را از طلا جدا کند.نتیجه این کار برابر شدن ارزهای جهان و سقوط ین ژاگن و مارک المان بود.اوپک از طرف دیگر برای جلوگیری از سقوط ارزش دلار با فشار کسینجر و نیکسون نفت را چهار برابر در 1974 کرد.لذا طلای سیاه پشتوانه دلار شد.در زمان ریگان نسخه های کینز و میلتون فریدمن ازائه شد.در سال 1920 امریکا بزرگترین بستکاندار جهان و در اسل 1980 بدهکارترین کشور جهان با بیش از 500 میلیارد دلار وام خارجی بود و تورم 53 درصدی و تغییر نزخ بهره از 3.6 به 8.9 درصد و بیکاری 6،8 درصد بود . مخارج نظامی از 0،6 به 10 درصد رسیده بود.